ทำไมผมชอบแนะนำให้เล่นบาสต้องไร้ตำแหน่ง?

คำถามยอดฮิต “พี่ พี่ ผมตำแหน่ง PG ต้องเล่นยังไงอะ?

คำถามยอดฮิต “พี่ พี่ ผมตำแหน่ง SG ต้องเล่นยังไงอะ?

คำถามยอดฮิต “พี่ พี่ ผมตำแหน่ง SF ต้องเล่นยังไงอะ?

คำถามยอดฮิต “พี่ พี่ ผมตำแหน่ง PF ต้องเล่นยังไงอะ?

คำถามยอดฮิต “พี่ พี่ ผมตำแหน่ง C ต้องเล่นยังไงอะ?

บาสเกตบอลยุคปัจจุบันนั้นเปลี่ยนโฉมไปอย่างมาก แต่ น้องๆ ก็ยังยึดติด เกี่ยวกับตำแหน่งการเล่นบาสเกตบอลของตัวเอง!

บาสยุคปัจจุบันมันเป็นยุคของ “Positionless” แล้วจ้า

Positionless

คำนี้แปลว่า “ไม่มีตำแหน่ง” มันก็เหมือน จอมยุทย์ ที่สำเร็จเคล็ดวิชา ไร้กระบวนท่า แค่ตะเกียบ ก็ปราบศัตรูได้

หรือแบบ จอห์น วิค ใช้ดินสอสังหารศัตรู! ในหนัง จอห์น วิค ภาค 1

นักบาสที่ทำอะไรบางอย่างได้ดี เพียงด้านเดียว เช่น รีบาวน์เก่ง, วิ่งเร็ว, ฯลฯ

การทำอะไรได้โดดเด่นเพียงด้านเดียว อาจจะอยู่ยากในสนามบาส เว้นเสียแต่ว่า คุณจะเป็นอันดับหนึ่งในสิ่งนั้นๆ แบบนี้ยอมรับได้

Rudy Gobert เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมเนื่องจากการป้องกันของเขาขึ้นชื่ออยู่แล้ว แต่เรื่องอื่นๆก็ยังต้องพัฒนาต่อไป

นักบาสยุคใหม่ ไม่ว่าท่านจะมีตำแหน่งหลักเป็นอะไร ก็ต้องเล่นบาสให้มันได้หลากหลาย มากขึ้นไปอีก ตัวอย่างเช่น

Nikola Jokić เล่นตำแหน่ง 5 แต่ แอสสิสโคตรเก่ง ยิงสามแต้ม ได้ด้วย แถม Basketball IQ ก็ดีเยี่ยม

ท่านอาจจะบอกว่า มีแต่พวกตัวใหญ่ๆอะดิ ที่พี่ยกตัวอย่าง

งั้นเรามาดู PG ที่เล่นได้ ทุกตำแหน่งกันบ้าง เช่น luka doncic ครับ ทำทุกอย่างให้ทีมเลย แม้อายุยังน้อย แต่ความเก๋าสุดยอดมากๆ 17th Triple-Double! สถิตินี้ ไม่ง่ายนะ (อนาคตน่าจะเพิ่มขึ้นอีกแน่นอน)

ทีนี้เราย้อนมามองตัวเราเอง มองบาสในประเทศไทย มองบาสในระดับที่คุณเล่นอยู่ (ประถม,มัธยม,มหาลัย,เดินสาย,บาสอาชีพ)

จริงๆ ผมอยากจะเน้นไปที่ กลุ่มนักบาสเยาวชน ที่พึ่งเริ่มต้น มากที่สุด เพราะมันมีเวลาในการพัฒนาทักษะต่างๆของบาสเกตบอลได้อีกเยอะ

ปัจจุบันผู้เล่นในระดับสูงสุดเขาสามารถเล่นในระบบไร้ตำแหน่งได้

ซึ่งผมอยากให้พวกเราทำได้แบบนั้นด้วย

คุณเล่นการด์ ถ้าเหตุการณ์คับขัน แล้วคุณไปอยู่ใต้แป้น คุณจะสามารถงัดเอาทักษะของเซ็นเตอร์ออกมาเล่นได้ หรือ…..

คนเล่นเซ็นเตอร์,พาเวอร์ ฟอร์เวิด ดันได้บอลอยู่วงนอก คุณก็สามารถใช้สกิลการจ่ายบอลได้แบบ พ้อยการด์ ได้ หรือตอนเวลาบีบๆ ช้อตคล็อกจะหมด ก็สามารถชู้ตวงนอกได้!

การฝึกแบบ “positionless” นั้นควรเริ่มฝึกตั้งแต่ บาสเยาวชน พอเราเล่นได้ทุกตำแหน่ง แล้วเราค่อยมา เรียนรู้บทบาทของตำแหน่งหลักที่เราจะเล่น ในบาสเกตบอลระดับมัธยม

ในบทความนี้เราจะพูดถึงความสำคัญของบาสเก็ตบอลแบบไร้ตำแหน่งและวิธีการนำไปใช้ในโปรแกรมการซ้อมของคุณ

มาเริ่มกันเลย…

โค้ชเยาวชนหลายคนยังคงยึดติดกับแนวทางปฏิบัติเดิม ๆ ในการบังคับให้ผู้เล่นมีบทบาทและตำแหน่งตามความสูงของพวกเขาตั้งแต่อายุยังน้อย

เช่น เด็กตัวสูงสุดในทีม ให้ไปยืนเซ็นเตอร์อย่างเดียว ซึ่งมีโอกาสสูงมากที่เด็กคนนั้นจะขาดทักษะในการครองบอล เลี้ยงบอล ไปได้

สิ่งนี้ไม่ดีต่อการพัฒนาในระยะยาว

คราวนี้ผมจะอธิบายว่าทำไมการพัฒนาผู้เล่นที่ “ไร้ตำแหน่ง” จึงมีความสำคัญ:

ก. มันไม่เกี่ยวกับการคว้าชัยในรุ่น U10

ข้อได้เปรียบของการวางผู้เล่นอายุน้อยในตำแหน่งที่ตรงกับลักษณะทางกายภาพในปัจจุบันคือทำให้คุณอยู่ในตำแหน่งที่ดีที่สุดในการชนะในเกมการแข่งขัน

เช่น บาสเกตบอล รุ่นอายุต่ำกว่า 10 ปี (U10)

นั่นคือเหตุผลที่โค้ชหลายคนทำเช่นนี้……เพื่อชัยชนะ!

การชนะทัวร์นาเมนต์ U10 คุ้มค่ากับการ “จำกัด” การพัฒนาทักษะของนักกีฬาของคุณหรือ?

การเอาชนะคู่ต่อสู้ของ U10 นั้นสำคัญกว่าการให้โอกาสผู้เล่นในการพัฒนาทักษะที่จะทำให้ผู้เล่นสามารถแข่งขันในระดับสูงต่อไปได้หรือไม่?

ผมหวังว่าคุณจะเห็นด้วยกับผมนะครับ ท่านผู้ฝึกสอนที่รัก

การพัฒนาผู้เล่น ต้องสำคัญกว่า ชัยชนะ เพราะเดี๋ยวเด็กๆทักษะสูงขึ้น เดี๋ยวก็ได้รับชัยชนะเองแหละ

ข. โค้ชอาจจะไม่ทราบตำแหน่งในอนาคตของผู้เล่นแต่ละคน

การที่เด็กอายุ 10 ปีสูงกว่าคนอื่น ๆ ในทีมซัก 5 ซม. ไม่ได้หมายความว่าเขาหรือเธอจะเป็นผู้เล่นที่สูงที่สุดในทีมเมื่อเขาอายุ 18 ปี!

ในขณะที่เด็กตัวเตี้ยที่สุดในทีมอาจกลายเป็นคนที่ตัวสูงตระหง่านหลังจากผ่านช่วงการเจริญเติบโตสูงสุด

ไม่มีใครจะคาดเดาสิ่งนี้ได้

ตัวอย่างเช่น CJ Macolum

พวกตัวสูงๆ ทักษะเหล่านี้พวกเขาพัฒนาในขณะที่เล่นการ์ด – เช่นการเลี้ยงลูกการส่งบอลและการยิงนอกบ้านจะอยู่กับพวกเขาหลังจากที่พวกเขาเติบโต

การผสมผสานทักษะการป้องกันของพวกเขาเข้ากับการเติบโตอย่างรวดเร็วทำให้เกิดความสำเร็จในอนาคต

ค. อนุญาตให้ผู้เล่นพัฒนาทักษะทั้งหมด

ต่อจากข้อที่แล้ว …

การเลือกที่จะไม่กำหนดตำแหน่งเฉพาะให้กับผู้เล่นอายุน้อยจะทำให้พวกเขาพัฒนาทักษะได้หลากหลายมากขึ้นซึ่งจะช่วยพวกเขาในอนาคต

• การเลี้ยง
• การผ่านบอล
• การบ็อกเอาท์ รีบาวน์

เมื่อผู้เล่นเติบโตขึ้นและพัฒนาขึ้นพวกเขาจะ ไปสู่รูปแบบการเล่นที่เข้ากันได้ดีกับจุดแข็งและจุดอ่อนของแต่ละคน

การให้พวกเขาได้สัมผัสและฝึกฝนทักษะทุกอย่าง เป็นวิธีที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ ในการค้นพบและฝึกฝนจุดแข็งที่ดีที่สุดของพวกเขา ในขณะเดียวกันก็มั่นใจได้ว่าพวกเขาจะไม่มีจุดอ่อนที่จะต้องพัฒนาในอนาคต

ง. พัฒนา IQ บาสเกตบอลให้ดีขึ้น

ผู้เล่นของคุณจะพัฒนา IQ บาสเก็ตบอลได้เร็วขึ้นมากในระบบบาสเก็ตบอลแบบไม่มีตำแหน่ง

การที่ผู้เล่นของคุณได้สัมผัสกับเกมจากมุมมองที่แตกต่างกันจะทำให้พวกเขามองเห็นและทำความเข้าใจได้ง่ายขึ้นไม่เพียง แต่การส่ง การข้าม การชู้ต เท่านั้น แต่ยังรวมถึงสิ่งต่างๆเช่นการ หาพื้นที่ว่าง การหมุนตัว การป้องกัน และอื่น ๆ อีกมากมาย

การไม่มีประสบการณ์ในตำแหน่งอื่นทำให้คุณอ่านสถานการณ์ได้ยาก

จ. สร้างข้อได้เปรียบในการประกบคู่

เมื่อผู้เล่นของคุณพัฒนาทักษะแบบไร้ตำแหน่งแล้วจะทำให้คุณได้เปรียบมากกว่าทีมใด ๆ ที่ติดอยู่กับตำแหน่งและบทบาทแบบเดิมสำหรับผู้เล่นของพวกเขา

เช่น ผู้เล่นตัวใหญ่ มีทักษะแบบการด์ แบบนี้ จะมีความไวมากกว่า ตัวประกบที่มีลักษณะเป็น เพียวเซ็นเตอร์ (ใหญ่+เคลื่อนที่ช้า)

หรืออย่าง ผู้เล่นที่เตี้ยกว่าของคุณจะสามารถโพสต์ต่อสู้กับตัวป้องกันที่ไม่รู้ว่าจะป้องกันอย่างไรในการเล่นโพสต์อย่างถูกต้อง เพราะพวกเขาไม่เคยมีประสบการณ์ในการเล่นโพสเพลย์มาก่อน

สิ่งนี้จะสร้างฝันร้ายในการเจอจับคุณในเกมการแข่งขัน

ประสบการณ์ที่ผู้เล่นของคุณได้รับจากการเล่นหลายบทบาท (ไร้ตำแหน่ง) จะทำให้การอ่านทางตัวประกบได้ง่ายขึ้น และสามารถตัดสินใจเลือกเล่นได้ถูกต้องตามสถาณการณ์

เช่น การเล่น โพสเพลย์ใส่ หรือเล่นข้ามบอล (isolating)

ฉ. การเล่นบาสแบบไร้ตำแหน่งแม่งโคตรสนุก!

ลองนึกตามผมนะ

ผมสั่งให้ผู้เล่นเซ็นเตอร์ทีมผมจ้องจะรีบาวน์เท่านั้น ห้ามทำแต้ม ห้ามเลี้ยง ยืนใกล้ๆห่วงเอาไว้…..เด็กคนนั้นจะรู้สึกยังไง? จะสนุกกับบาสเกตบอลอยู่ไหม?

กลับกัน ผู้เล่นคนนึง ทำทักษะได้หลากหลาย เล่นได้หลายรูปแบบ หลายจังหวะ เอาจนคนป้องกันปวดหัว เวลาประกบ แบบนี้ เขาจะสนุกกับบาสเกตบอลขนาดไหน ลองคิดูดิ!

สำหรับเด็กเล็กการเล่นบาสเก็ตบอลแบบไม่ระบุตำแหน่งและการได้สัมผัสกับทุกตำแหน่งนั้นสนุกกว่าการดึงผู้เล่นแต่ละคนเข้ามาในบทบาทที่เฉพาะเจาะจง

นอกจากนี้ยังทำให้การเปลี่ยนตัวโค้ชง่ายขึ้นมากเนื่องจากคุณไม่จำเป็นต้องกังวลมากนักในการตรวจสอบให้แน่ใจว่ามีผู้เล่นอยู่ในสนามเพื่อเติมเต็มตำแหน่งที่ต้องการ

วิธีการพัฒนาการเล่นแบบไร้ตำแหน่ง

ตอนนี้เรามาพูดถึงวิธีที่คุณสามารถใช้ระบบบาสเกตบอลแบบไร้ตำแหน่งกันครับ

บาสเกตบอลแบบไร้ตำแหน่ง เป็นรูปแบบที่มากกว่าการเล่นเกมรุก

มันเป็นปรัชญาการเล่นและการฝึกสอน ดังนั้นมันจึงต้องทำงานในหลายๆชั้นในเวลาเดียวกัน

คำแนะนำที่เป็นประโยชน์มีดังนี้

• อย่ากำหนดบทบาทก่อนถึงชั้นมัธยมปลาย

• ไม่มี Guard-Only หรือ Post-Only Drills

• เกมรุกปล่อยให้เล่นไปตามจังหวะ (อย่าพึ่งใส่แผน)

• เกมรับก็เช่นกัน ปล่อยไปตามจังหวะของเกม ก่อนครับ

• สุดท้าย เล่นเกมสั้นๆ (ชนะ 20+) เป็นอีกหนึ่งโอกาสในการเรียนรู้ที่มีค่า

หรือจำลองเหตุการณ์ เช่น

ให้ผู้เล่นที่สูงที่สุดสองคนของคุณรับผิดชอบในการจ่ายบอล หรือ

ให้ผู้เล่นที่เตี้ยสุดของคุณไปเล่นตำแหน่งโพสต์เพลย์